نکته نگار

دلجویی رسول اکرم (ص) از شکنجه دیده
مشرکان مکه  برای جلوگیری از گرایش افراد به اسلام، راهکار های مختلفی را آزمودند که خشن ترین آن شکنجه بردگان تازه مسلمان بود. شکنجه هایی مثل شلاق زدن، گرسنه و تشنه نگه داشتن و فرو بردن سر آنها به زیر آب و ایجاد حالت غرق شدگی(1). مشرکان با شکنجه های سخت درصدد بودند تا آنان را از مسیر جدیدی که برگزیده بودند برگردانند جالب آنکه مشرکان مکه اصرار داشتند مسلمان زیر شکنجه قبول کنند که بت های لات و عزی خدای آنان است نه الله و گاه می خواستند به پیامبر (ص) دشنام بدهند. یاسر و سمیه تا سر حد مرگ، شکنجه ها را تحمل کردند ولی حاضر نشدند از عقاید خود دست بردارند و نام آنها به عنوان نخستین شهیدان اسلام در تاریخ ثبت شد اما عمار فرزند جوان آنها زیر شکنجه تاب نیاورد و خواسته های مشرکان را پذیرفت. روزی پیامبر(ص) به ملاقات عمار رفت و او را گریان یافت دستی بر دیدگان گریان او کشید و فرمود کافران تو را دستگیر کرده و در آب فرو بردند و تو زیر شکنجه ناچار شدی آن حرف ها را بزنی. من به تو می گویم اگر بازهم آنها تو را شکنجه کردند و خواستند این حرف ها را بگویی، بگو که اشکالی ندارد.؛
أنساب‏الأشراف: حدثنى یحیى بن أیوب الزاهد، ثنا إسماعیل بن علیة، عن ابن عون، عن محمد بن سیرین، أنّ النبی صلى الله علیه و سلم لقى عمارا و هو یبکى. فجعل یمسح عینیه و یقول: أخذک الکفار، فغطوک فی الماء، فقلت کذا و کذا. فإن عادوا، فقل ذاک لهم.
آدرس: أنساب‏الأشراف،ج‏1،ص159ح 350 (چاپ‏زکار،ج‏1،ص:180)
نکات قابل توجه در این حدیث عبارتند از؛
-    رفتار شفقت آمیز پیامبر(ص) در برابر شکنجه دیده برای اسلام
-    تنوع شکنجه های کفار مکه مثل غوطه ور کردن در آب برای شبیه سازی حالت غرق شدگی
-    اجازه به شکنجه شونده برای اعلام نظرات خلاف اعتقاد قلبی و به دست آوردن رضایت نسبی شکنجه گران
-    نزول آیه 106 سوره نحل ؛« مَنْ کَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إیمانِهِ إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌ‏ بِالْإیمانِ وَ لکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْراً فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ .» که این اجازه پیامبر (ص) را در تمامی موارد اکراه و اجبار سرایت داد و به یکی از قوانین مبارزه تبدیل شد.

.................................

1.أسدالغابة:ج‏3ص628.